Stevia en andere zoetmakers:
een bedreiging voor suiker of niet ?

 

Om de suikerbiet en de suiker te verdedigen is het wel belangrijk meer te weten over de concurrentie. Neem nu stevia, een tropische plant afkomstig uit Paraguay, met een groot zoetmakend potentieel, is voor niemand een onbekende meer. Maar wat weten we echt?


Een zoete plant of een geconcentreerd voedingsadditief: verwar deze niet !


« Stevia Rebaudiana » is de plant maar het is het voedingsadditief (E960) die de suikervervanger is. Voorgesteld als ideale vervanger van suiker, want het is een natuurproduct en het bezit geen calorieën, heeft deze zoetmaker in werkelijkheid niet veel te maken met de natuur. De gedroogde bladeren van de plant bevatten ongeveer 5% zoetstof en hebben een bittere nasmaak (zoethout). Wanneer stevia werd goedgekeurd als voedingsadditief en dus nu gebruikt wordt in voedingsmiddelen en dranken, is dit eigenlijk meer een chemisch dan een natuurproduct.
De grote zoetkracht van stevia (200 tot 300 keer hoger dan suikerbieten of suikerriet) komt door de steviolglucosiden in de bladeren van de plant, voornamelijk Stevioside en Rebaudioside A. Het zijn deze gezuiverde extracten die in 2011 in Europa de vergunning kregen om in voedingsmiddelen te gebruiken.

Een product zonder bijwerkingen ?


Ondanks de natuurlijke oorsprong verschilt stevia niet veel van andere synthetische zoetmiddelen: het is een chemisch product, waarvan de gevolgen voor de mens nog niet helemaal gekend zijn.

Bijvoorbeeld, de inheemse vrouwen in Paraguay gebruikten stevia als anticonceptie. Een afkooksel van de gedroogde stevia bladeren zou de vruchtbaarheid van de vrouwen met 70 tot 80% verlagen.

Als het natuurlijke karakter van de stevia additieven controversieel is, gebruiken de aanhangers het argument "zonder calorieën", hetgeen de consument natuurlijk het liefst wil horen. Je mag maar spreken van een positief effect van stevia op de gezondheid als er geen schadelijke bijwerkingen zijn. Daarin verschillen de meningen van de onderzoekers. Naast sommige studies die aantonen dat er geen schadelijke bijwerkingen zijn, zijn er andere studies die het gebruik van geconcentreerde middelen als gevaarlijk bestempelen. De reden is dat wanneer een stof onttrokken wordt uit zijn natuurlijke omgeving en gebruikt wordt in voedingsmiddelen, men zich aan verrassingen kan verwachten.

Zijn de voedingsmiddelen met stevia sowieso minder calorierijk ?


Stevia bevat geen calorieën. Maar de voedingsmiddelen met stevia zijn over het algemeen even calorierijk als deze waarin echte suiker zit. Reden: stevia geeft geen "massa" aan het product. Dit moet gecompenseerd worden door andere ingrediënten die geen suiker bevatten, maar die hebben vaak een hoger percentage vet. Zo bekomt men dikwijls ongerijmdheden zoals een product zonder suiker die calorierijker is dan een gelijkaardig product met suiker.

De oplossing voor gewichtsverlies of middel tegen gewichtstoename ?


Wat ook de oorsprong is - natuurlijk of chemisch - zoetstoffen hebben een direct of indirect effect op gewichtstoename. Vervanging van suiker door producten zonder calorieën, stevia of andere, voldoen niet om de vetbandjes te doen verdwijnen. Men kan dit maar door de combinatie van een evenwichtige voeding en dagelijkse lichaamsbeweging.

Suiker van suikerbieten heeft nog een mooie toekomst voor zich !


Waarom ? Omdat suiker zich niet zo makkelijk laat vervangen.

Geen enkel suikervervangend product bevat alle eigenschappen van suiker.

Naast de lekkere smaak, maakt suiker zacht, verbetert of maakt bepaalde andere voedingsmiddelen evenwichtiger van smaak (zuur, bitter, branderig...). Suiker fungeert ook als smaakversterker, karameliseert en kleurt, bewaart, is nuttig in de textuur en maakt krokant, is nuttig bij rijzen en zelfs bij decoreren. Een combinatie van eigenschappen die men enkel bij suiker aantreft.


stevia



stevia

ZOETSTOFFEN

Een product of een stof met een zoete smaak wordt een zoetstof genoemd. Men maakt onderscheid tussen caloriearme zoetstoffen en massazoetstoffen.

Caloriearme zoetstoffen

(bv. aspartaam, acesulfaam, sacharine, steviolglycosiden...).
Door hun zoete intense smaak is de gebruikte dosis klein en is de calorische waarde bijna nul. Deze zoetstoffen zijn verkrijgbaar in tabletvorm (voor warme dranken), in poedervorm (voor gebruik in fruit, platte kaas, yoghurt, ...) en vloeibare vorm.

Massazoetstoffen,

met als belangrijkste eigenschap dezelfde massa als suiker. De meest gebruikte zijn polyols (sorbitol, isomalt, lactitol,…), industrieel verkregen op basis van zetmeel (uit tarwe, maïs, ...). Deze hebben weinig zoetkracht, brengen minder calorieën bij dan suiker (ongeveer 250 calorieën per 100 g tegenover 400 bij suiker). Men vindt ze terug in kauwgom en snoepjes. Ze hebben echter een groot nadeel: ze hebben een laxerend effect die zich al uit na 3 tot 5 snoepjes of 50 g koekjes. Deze zoetstof wordt veelvuldig gebruikt bij de vervaardiging van chocolade, koekjes, light confituur, alsook in snoepjes.


stevia
stevia